نحوه تصمیم‌گیری دیوان بین‌المللی دادگستری در موارد خلأ حقوقی

برخی از تصمیم‌ها و اظهارنظرهای دیوان بین‌المللی دادگستری این پرسش را ایجاد کرده است که آیا دیوان می‌تواند با اعلام خلأ حقوقی به دلایلی همچون عدم تدقیق، کفایت یا فقدان حقوق قابل‌اجرا از اتخاذ تصمیم امتناع کند؟ برخی صاحب‌نظران با اشاره به اظهارنظر دیوان در بند 105(2)(ث) نظریه مشورتی قانونی بودن تهدید یا توسل به سلاح‌های هسته‌ای (1996) به این پرسش پاسخ مثبت می دهند. با توجه به وظیفه خطیر دیوان در حل و فصل قضایی اختلافات به عنوان یکی از روش‌های مؤثر فیصله مسالمت‌آمیز اختلافات میان دولت‌ها که بدون تردید در راستای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و پیشگیری از توسل به زور در روابط بین‌الدولی خواهد بود، بنظر نمی‌رسد که دیوان بتواند با اعلام خلأ حقوقی، قضایای مطروح نزد آن را حل نشده رها کند. پرسش اصلی که این مقاله به آن می‌پردازد این است که آیا بر اساس اساسنامه، قواعد و اصول قابل اعمال در دیوان به عنوان رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد و با توجه به رویه آن، دیوان می‌تواند با اعلام خلأ حقوقی، از تصمیم‌گیری در قضایای تحت رسیدگی امتناع کند؟